Достапни линкови

Вести

Три години од потпишувањето на Договорот со Бугарија

Премиерите на Македонија и на Бугарија, Зоран Заев и Бојко Борисов по потпишувањето на договорот за добрососедство меѓу двете земји на 1 август 2017 во Скопје
Премиерите на Македонија и на Бугарија, Зоран Заев и Бојко Борисов по потпишувањето на договорот за добрососедство меѓу двете земји на 1 август 2017 во Скопје

Денеска се навршуваат три години од потпишувањето на Договорот за добрососедство со Бугарија. Договорот беше потпишан во Скопје од страна на тогашниот премиер Зоран Заев и неговиот бугарски колега Бојко Борисов.

„Создадовме модел со кој го поставивме споделеното минато како темел за подобра иднина и подобар живот на нашите граѓани“, напиша денеска на својот Фејсбук профил лидерот на СДСМ Зоран Заев.

Согласно Договорот беше формирана Заедничка македонско-бугарска комисија за историски и образовни прашања, која досега одржа девет средби на кои се произнесе за заедничко одбележување личности и настани од заедничката историја, а дебатираше и за надминување на различните толкувања. Комисијата досега успеа да постигне напредок во однос на античкиот период и средниот век, но не и согласност околу прашањето за Гоце Делчев.

Работата на Комисијата во моментов е во мирување поради предвремените парламентарни избори што се одржаа во земјава. Шефицата на бугарската дипломатија Екатерина Захариева во март годинава изрази надеж дека Комисијата ќе продолжи со работа по завршувањето на изборите кај нас.

види ги сите денешни вести

Вучиќ: Една голема компанија и руската страна учествуваат во преговорите за НИС

НИС е под американски санкции поради мнозинското руско сопствеништво.
НИС е под американски санкции поради мнозинското руско сопствеништво.

Претседателот на Србија, Александар Вучиќ изјави дека руската страна и една голема компанија преговараат околу Нафтната индустрија на Србија (НИС), но дека официјален Белград не учествува во тие преговори.

„Мислам дека преговорите се приближуваат кон крајот меѓу руската страна и една голема компанија“, изјави Вучиќ на 16 декември, без да прецизира за која компанија станува збор.

НИС е под американски санкции поради мнозинското руско сопствеништво.

Претседателот на Србија, гостувајќи на Радио-телевизија Србија, најави трилатерални разговори околу НИС, во кои ќе учествува и Србија, „до понеделник или вторник“.

Тој нагласи дека продажбата на НИС мора да биде одобрена и од Канцеларијата за контрола на странска имотна сопственост (OFAC) при Министерството за финансии на Соединетите Американски Држави.

Вучиќ изјави дека граѓаните на Србија не треба да се грижат ниту за нафтата ниту за гасот, бидејќи резервите се полни.

„Нашите складишта се полни и во Банатски Двор и во Унгарија. Имаме над 530 милиони кубни метри гас“, изјави тој.

Примената на американските санкции кон најголемата нафтена компанија во Србија започна на 9 октомври, по повеќемесечно одложување. САД инсистираат на излегување на руските компании од сопственоста на НИС, чиј сопственички удел во компанијата во моментов изнесува 56,2 отсто.

Целта на санкциите на САД насочени кон рускиот енергетски сектор, под кои се најде и најголемата нафтена компанија во Србија, е да ѝ се оневозможи на Русија понатамошно финансирање на инвазијата врз Украина.

Ниту американската ниту руската страна јавно не излегуваа со информации за текот на преговорите, а информациите за тоа до граѓаните стигнуваа преку српските официјални лица, најмногу од Вучиќ.

Добитничката на Нобелова награда, Наргес Мохамади тврди дека била брутално претепана при апсењето во Иран

Наргес Мохамади и Сепиде Голиан / 11 декември 2025 година
Наргес Мохамади и Сепиде Голиан / 11 декември 2025 година

Иранската активистка за човекови права, Наргес Мохамади изјави дека била брутално претепана и уапсена од безбедносните сили во североисточниот ирански град Машхад, а подоцна обвинета за „соработка со Државата Израел“, што е нејзин прв коментар откако минатата недела беше приведена. Мохамади е добитничка на Нобеловата награда за мир.

Според извештајот што го пренесе нејзиното семејство за краткиот телефонски разговор што го остварилe по неколку дена без контакт, Мохамади во објава на социјалната мрежа со која управува нејзината фондација наведе дека претрпела тешко физичко малтретирање за време на апсењето и притворот.

Мохамади изјави дека била „нападната со силни и непрекинати удари со палка по главата и вратот, а потоа насилно уапсена“.

Истовремено, додека ја тепале, ѝ се заканувале со зборовите: „Ќе ја натераме твојата мајка да тагува по тебе“.

Семејството на Мохамади соопшти дека таа не била во добра физичка состојба за време на повикот и ги повика нејзините адвокати веднаш да поднесат официјална жалба против безбедносната агенција одговорна за апсењето.

Мохамади, која има 53 години и која во 2024 година ја доби Нобеловата награда за мир за повеќе од две децении борба за правата на жените во Иран, отпатува во Машхад на 11 декември за да присуствува на комеморација по повод седмиот ден од смртта на Хосров Аликорди, адвокат и активист за човекови права, чија смрт предизвика контроверзии и обвинувања за неправилности.

Тужителот од Машхад, Хасан Хематифар, на 13 декември изјави дека 39 лица биле уапсени за време на комеморацијата и дека сите сè уште се во притвор.

Тој рече дека собирот бил „организиран и воден“ од лица поврзани со Аликорди, вклучувајќи го и неговиот брат Џавад Аликорди, кој исто така бил уапсен.

Сведоци и членови на семејствата изјавија дека безбедносните сили го прекинале настанот, што довело до судири и насилство.

Таги Рахмани, сопругот на Мохамади, изјави за Радио Фарда дека таа исто така била обвинета за „водење“ на собирот и негово претворање во антирежимски протест. Тој рече дека е загрижувачки што на властите им биле потребни неколку дена за официјално да ја обвинат, тврдејќи дека доцнењето сугерира дека „нешто планираат“.

Мохамади изјавила дека тепањата биле толку тешки што двапати била однесена на итна медицинска помош. Таа рекла дека не знае која безбедносна служба моментално ја држи.

Според нејзиниот исказ, за време и по апсењето била обвинета за „соработка со државата Израел“, обвинение кое иранските власти често го користат против политички активисти и дисиденти.

Семејството соопшти дека околу 15 лица учествувале во нападот врз Мохамади. Наводно, некои ѝ ја влечеле косата, додека други ја тепале со палки и пендреци. Сите наводно биле облечени во цивилна облека.

Семејството исто така соопшти дека за време на комеморацијата бил употребен солзавец.

Мохамади го помина поголемиот дел од изминатата деценија зад решетки.

Пред да биде пуштена од здравствени причини на почетокот на декември 2024 година, таа издржуваше обединета казна од 13 години и девет месеци. Во моментот на нејзиното ново апсење, наводно сè уште е на лекување поради неоткриена болест.

По пуштањето на слобода, Мохамади продолжи со својата работа на полето на човековите права, се среќаваше со граѓански активисти низ Иран и учествуваше во меѓународни дискусии, вклучително и виртуелни конференции со странска публика.

Норвешкиот Нобелов комитет го осуди „бруталното апсење“ на Мохамади и ги повика иранските власти „веднаш да разјаснат каде се наоѓа Мохамади, да ја обезбедат нејзината безбедност и интегритет и да ја ослободат без никакви услови“.

Уапсен поранешниот директор на Домот за пензионери во Тузла, каде во пожар загинаа 17 лица

Според официјалните наоди, пожарот бил предизвикан од краток спој на кабелот на радиоприемникот.
Според официјалните наоди, пожарот бил предизвикан од краток спој на кабелот на радиоприемникот.

Полицијата на Тузланскиот кантон ги уапси Мирсад Бакаловиќ, поранешен директор на Домот за пензионери во Тузла, и Зинаида Разиќ Халиловиќ, раководителка на Службата за економски, финансиски, сметководствени и општи работи во Домот и членка на Управниот одбор, во рамки на истрагата за причините за пожарот од 4 ноември, во кој животот го загубија 17 лица, а повеќе од 30 беа повредени.

Кантоналното обвинителство на Тузланскиот кантон донесе наредба за спроведување истрага против нив поради сомневање дека како соучесници сториле тешки кривични дела против општата безбедност на луѓето и имотот, во врска со кривичното дело предизвикување општа опасност, додека на Бакаловиќ дополнително му се става на товар продолжено кривично дело злоупотреба на положбата или овластувањата.

Според Обвинителството, осомничените во периодот од февруари 2024 до 4 ноември 2025 година свесно пропуштиле да организираат и спроведуваат пропишани мерки за заштита од пожари и општа безбедност на корисниците, иако знаеле дека станува збор за објект со висок ризик, во кој престојуваат особено ранливи категории – 180 корисници од повозрасна животна доба, од кои 110 се тешко болни, неподвижни или лица со инвалидитет.

Според досегашните резултати од истрагата, Бакаловиќ и Разиќ-Халиловиќ не обезбедиле пропишан број медицински персонал и негуватели во ноќните смени, ниту обезбедиле соодветен систем за рана дојава и превенција од пожари, технички услови евакуација на корисниците, ниту надзор над забраната за употреба на електрични уреди.

Бакаловиќ дополнително се сомничи дека вработувал лица на работни места поврзани со заштита од пожари и ноќен рецепционер без потребната стручна оспособеност.

Во наредбата за спроведување истрага се наведува дека овие пропусти довеле до загрозување на безбедноста на поголем број луѓе, и дека пожарот што избувнал на 4 ноември во собата на еден корисник, а потоа брзо се проширил, предизвикал смрт на 17 лица кои поради здравствената состојба не можеле самостојно да се евакуираат, додека повеќе од 30 лица биле повредени.

По криминалистичката обработка, осомничените ќе бидат предадени на Обвинителството, кое ќе одлучи за понатамошните мерки.

Досега се сослушани поголем број сведоци, прегледани се снимки од видеонадзор и доставени се наоди од вештаци за градежна и противпожарна заштита.

Обвинителството најавува продолжување на обемната истрага со цел утврдување на одговорноста и на други лица поврзани со трагедијата.

Што е досега познато за причините за пожарот?

Кантоналното обвинителство во Тузла на 14 ноември ги презентираше наодите изработени од вештаци од електрострука и противпожарна заштита, според кои пожарот настанал поради краток спој на проводниците на приклучниот кабел од радиоприемник.

Кабелот, како што се наведува, бил приклучен во штекер, деформиран и притиснат меѓу душекот, ѕидот и металниот дел од креветот.

„Основната причина е најпрво механичко, а потоа и термичко оптоварување на кабелот“, се наведува во наодот.

Вештаците за противпожарна заштита посочиле дека ќе се анализира дали мерките за заштита биле соодветни и дали последиците можеле да бидат намалени.

Обвинителството најави одземање на документација и сослушување сведоци.

Обвинителството соопшти дека истрагата се занимава со тоа кој би можел да сноси кривична одговорност за трагедијата во Домот за пензионери.

Во почетната фаза на истрагата се разгледуваат неколку најтешки квалификации од областа на загрозување на безбедноста на луѓето и имотот.

Особено се испитува дали пожарот, кој доведе до смрт на повеќе корисници, можел да се спречи и дали во работењето имало небриженост од страна на оние кои биле задолжени за функционирањето на установата.

Зградата, изградена на крајот на седумдесеттите години и првично проектирана како хотел „Б“ категорија, со години функционира како јавна установа за социјална заштита која се самофинансира.

Домот, инаку, не се финансира од јавни буџети, туку исклучиво од приходите што сами ги остварува, иако Градот Тузла е сопственик на објектот и ја именува управата.

Црна Гора затвори уште пет поглавја во преговорите со ЕУ

Министерката за европски прашања на Данска, Мари Бјере, премиерот на Црна Гора Милојко Спајиќ и комесарката на ЕУ за проширување Марта Кос. Брисел, 16 декември 2025 година.
Министерката за европски прашања на Данска, Мари Бјере, премиерот на Црна Гора Милојко Спајиќ и комесарката на ЕУ за проширување Марта Кос. Брисел, 16 декември 2025 година.

Европската комесарка за проширување, Марта Кос во вторникот во Брисел соопшти дека Црна Гора никогаш не била поблиску до Европската унија (ЕУ).

Таа го изјави тоа откако Црна Гора, на Меѓувладината конференција со ЕУ на 16 декември во Брисел, затвори пет преговарачки поглавја во преговорите за членство во ЕУ.

Станува збор за поглавјата: 3 – Право на основање претпријатија и слобода на давање услуги, 4 – Слобода на движење на капиталот, 6 – Трговско право, 11 – Земјоделство и рурален развој и поглавје 13 – Рибарство.

Комесарката Кос повтори дека Црна Гора е предводник во процесот на интеграции и кандидат со најдобри резултати, што „денес го докажа со вкупно 12 затворени поглавја“ од вкупно 33.

„Но мора да бидеме искрени, најтешкиот дел допрва претстои, бидејќи Црна Гора соопшти дека сака да ги заврши преговорите до крајот на 2026 година, а Европската комисија ве поддржува. За да го постигнете тоа, мора да трчате брзо“, изјави Кос.

Таа нагласи дека Црна Гора сега мора да ги забрза реформите.

„Клучни ќе бидат реформите во владеењето на правото. Приоритет се именувањата, за да се обезбеди независно судство, во кое судиите ќе можат слободно и без политички притисок да носат одлуки. Тоа исто така значи продолжување на силната борба против корупцијата и организираниот криминал, така што никој нема да биде над законот“, рече Кос.

Таа повтори дека Подгорица ќе има поддршка од ЕУ „на секој чекор“.

„Следната година ќе биде одлучувачка и повеќе од кога било ѝ е потребно национално единство на Црна Гора за да стигне до целта. Следната година може да биде уште подобра“, изјави Кос.

Премиерот Милојко Спајиќ изјави дека Црна Гора затворила повеќе од една третина од поглавјата во преговорите за членство во ЕУ, што го оцени како голем успех.

Тој рече дека ЕУ во Црна Гора добива членка способна да оди рамо до рамо со одделни земји членки, иако некогаш била најсиромашната република на поранешна Југославија.

„Црна Гора нема да претставува големо даночно оптоварување за граѓаните на ЕУ.“

Тој смета дека секојдневно се покажува дека е реална цел Црна Гора да ги затвори сите поглавја до крајот на 2026 година.

„Ние создаваме услови сè да биде исполнето до крајот на наредната година“, порача Спајиќ.

Од Владата во изминатиот период повеќепати беше повторен планот преостанатото Поглавје 21 да се затвори во текот на 2026 година, со цел Црна Гора да биде примена во 2028 година.

Претходно од Владата беше соопштено дека се исполнети сите услови за затворање на Поглавје 31, кое се однесува на надворешната, безбедносната и одбранбената политика, но одлуката за негово затворање беше одложена на барање на Хрватска.

Хрватска го блокираше затворањето на тоа поглавје откако Собранието на Црна Гора во 2024 година усвои Резолуција за геноцидот во Јасеновац, на иницијатива на проруски и просрпски партии од владејачкото мнозинство, чиј лидер е актуелниот претседател на парламентот, Андрија Мандиќ, што официјален Загреб го оцени како провокација.

Црна Гора ги започна преговорите за членство во ЕУ во јуни 2012 година.

Русија „не го видела“ планот за европски безбедносни гаранции за Украина

Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков и рускиот претседател Владимир Путин
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков и рускиот претседател Владимир Путин

Русија тврди дека „не го видела“ предлогот на европските лидери за создавање мултинационална мировна сила за гарантирање на мирот во Украина, објавен еден ден претходно.

Европските лидери предложија „мултинационална сила“ предводена од Европа со поддршка од Соединетите Држави за спроведување на потенцијален мировен договор во Украина, се наведува во заедничкото соопштение по средбата со украинскиот претседател Володимир Зеленски во Берлин.

Силата - според соопштението објавено доцна во понеделник - би била дел од „силните безбедносни гаранции“ за Украина од Соединетите Американски Држави и европските сили, со цел да се гарантира дека Русија нема да прекрши никаков договор за завршување на војната започната со рускиот напад во 2022 година.

Но, Русија во вторник одби да го коментира документот.

„Досега видовме извештаи во весниците, но нема да одговориме на нив. Сè уште не сме виделе никакви текстови“, им изјави портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков на новинарите, а пренесе АФП.

Тој рече дека Москва - која во минатото бараше од Киев да отстапи територии што Русија ги тврди како свои и исклучи какво било присуство на странски трупи во Украина - не го променила својот став за конфликтот.

„Нашиот став е добро познат, конзистентен, транспарентен и јасен за Американците. И, генерално, јасен е и за Украинците“, рече Песков.

Во интервју за ABC News објавено во понеделник, рускиот заменик-министер за надворешни работи Сергеј Рјабков рече дека Москва нема да се согласи со мировни сили на НАТО во Украина.

„Дефинитивно во ниту еден момент нема да се согласиме, ниту да бидеме задоволни со какво било присуство на трупи на НАТО на украинска територија“, рече Рјабков.

Инаку американски и украински претставници изјавија дека постигнале значителен напредок за време на дводневните разговори насочени кон ставање крај на руската инвазија, при што Вашингтон наводно му понудил на Киев безбедносни гаранции моделирани според „Член 5“ на НАТО за меѓусебна одбрана.

Иако остануваат прашањата за клучните прашања, вклучително и судбината на територијата што Киев сè уште ја држи во источниот регион Донецк, американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека договорот за ставање крај на најголемиот и најсмртоносен конфликт во Европа по Втората светска војна се чини поблиску од кога било.

Катица Јанева добила условен отпуст за последните осум месеци од казната

Катица Јанева на рочиште за случајот „Рекет“ (фотоархива).
Катица Јанева на рочиште за случајот „Рекет“ (фотоархива).

Поранешнатаа специјална јавна обвинителка, Катица Јанева, од недела – 21 декември, ќе биде на слобода и последните осум месеци од затворската казна во случајот „Рекет“ наместо во затворот „Идризово“ ќе ги помине на слобода, со условен отпуст.

Откако веста дека таа излегува на слобода се прошири во јавноста, Основниот кривичен суд Скопје излезе со објаснување дека одлуката била донесена уште пред една година на барање на Јанева.

„На 12.12.2024 година Кривичниот совет на Основниот кривичен суд Скопје, по предлог на осудената К. Ј донел решение со кое се прифаќа предлогот и на осудената и се дозволува условен отпуст од издржување на затворската казна, кој започнува од 21.12.2025 година, а трае до 21.08.2026 година. Односно од седумгодишната затворска казна, дозволен е условен отпуст од осум месеци“, соопштија од судот.

Во случајот „Рекет“ Јанева беше осудена за кривичните дела „примање награда за противзаконито влијание“ и „злоупотреба на службена положба и овластување“.

Со неа, во овој предмет на девет години беше осуден Бојан Јовановски – Боки 13 за делото „перење пари и други приноси од казниво дело“.

Според обвинителниот акт за „Рекет“, Јовановски влијаел врз Јанева за таа да бара поблаги мерки против бизнисменот Јордан Камчев, обвинет во предметот „Империја“, случај кој го почна поранешното СЈО.

Специјалното јавно обвинителство (СЈО) беше формирано во 2015 година по објавувањето на аферата со нелегалното прислушување во Северна Македонија кое, директно и индиректно, пофати 20.000 граѓани. Целта беше СЈО да ги гони кривичните дела кои беа поврзани и кои произлегуваа од содржината на незаконското следење на комуникациите.

По случајот „Рекет“ и апсењето на Јанева, во 2020 година ова обвинителство згасна, а предметите преминаа во надлежност на редовните обвинителства.

Додека ја отслужуваше казната за „Рекет“, Јанева во 2024 година беше ставена на „црната листа“ на САД при што американските власти наведоа дека во својство на поранешна специјална обвинителка била „вмешана во коруптивни дејствија, вклучително и користење на нејзиното политичко влијание и службена моќ за лична корист“.

Под санкции од САД од 2023 е и бизнисменот Орце Камчев, кого Јанева во гонеше во случајот „Империја“. Покрај Камчев, на црната листа се и членови неговото семејство.

Ставајќи го на „црната листа“ американските власти посочија дека тој „ја злоупотребил својата позиција, ангажирајќи се во коруптивни активности и спроведувајќи самопослужувачка агенда на сметка на демократските институции и граѓаните на Северна Македонија“.

Хрватска сака да гради центар за радиоактивен отпад кај границата со БиХ

Локацијата за складирање отпад во Хрватска е оддалечена приближно 800 метри по воздушна линија од границата со Босна и Херцеговина.
Локацијата за складирање отпад во Хрватска е оддалечена приближно 800 метри по воздушна линија од границата со Босна и Херцеговина.

На седница на 15 декември, парламентот во Хрватска усвои Закон за изградба на центар за управување со радиоактивен отпад на Трговска Гора, во непосредна близина на Босна и Херцеговина (БиХ) која стравува дека со тоа ќе се доведат во опасност 250.000 луѓе.

Според Националната програма за спроведување на Стратегијата за управување со радиоактивен отпад, искористени извори и потрошено нуклеарно гориво, која хрватската Влада ја усвои кон крајот на 2018 година, Трговска Гора и касарната Черкезовац се планирани како локација за долгорочно складирање на овој отпад.

На ова место би се складирал отпад со ниско и средно ниво на радиоактивност од нуклеарната централа Кршко во Словенија, како и радиоактивен отпад генериран во Хрватска.

Локацијата за складирање е оддалечена околу 800 метри воздушна линија од границата со Босна и Херцеговина и еден километар од водоводот на општина Нови Град, од кој 15.000 луѓе пијат вода.

Босанските власти се спротивставуваат на отворањето на центар за управување со радиоактивен отпад на таа локација, бидејќи веруваат дека тоа би можело да ги загрози животите и здравјето на луѓето во сливот на реката Уна.

Исто така, тие проценуваат дека тоа ќе загрози 13 општини во северозападиот дел од Босна и Херцеговина, каде што живеат околу 250.000 луѓе.

Пред пет години, Советот на министри на Босна и Херцеговина донесе Одлука за назначување на експертски тим за следење на состојбата и активностите поврзани со одлагање на радиоактивен отпад и потрошено нуклеарно гориво на локацијата Трговска Гора.

Нивната задача беше да направат сеопфатна експертска анализа на состојбата и влијанието на можната депонија врз Трговска Гора и да изготват предлог-мерки за заштита на населението во 13-те општини во БиХ во сливот на реката Уна, како и мерки за заштита на животната средина.

Хрватската влада, пак, во своето образложение за законот што беше изгласан во парламентот, наведува дека тој е неопходен за да се исполнат обврските кон Европската Унија и меѓународните договори, како и за да се обезбеди долгорочно и безбедно отстранување на радиоактивниот отпад.

Сијарто: Со забраната на увоз на руски гас, ЕУ ги крши своите прописи

Петер Сијарто, министер за надворешни работи на Унгарија
Петер Сијарто, министер за надворешни работи на Унгарија

Со мерката за забрана на увоз на руски гас, Европската Унија ги крши сопствените прописи, бидејќи Договорот на ЕУ многу јасно укажува дека енергетските прашања се во национална надлежност на земјите членки, одредба што во овој случај би била прекршена, изјави шефот на унгарската дипломатија Петер Сијарто, пред почетокот на состанокот на Советот за надворешни работи на ЕУ во Брисел.

„Дополнително, оваа мерка е целосно спротивна на проценката на Европската комисија и плус би ја довело во опасност енергетската безбедност на Унгарија. Тоа е нешто што не можеме да го прифатиме“, рече Сијарто, а пренесе МИА.

Тој потврди дека Унгарија и Словачка се договориле за заеднички напори за судско оспорување на мерката за постепена забрана за увозот на руски гас во ЕУ.

„Правните работи во основа се завршени, па штом одлуката официјално биде објавена, ќе имаме законска можност да поднесеме тужба и ќе го сториме тоа штом ќе биде правно можно“, додаде Сијарто.

Унгарскиот премиер Виктор Орбан уште минатиот месец ја оспори легалноста на забраната за увоз на руски гас, нагласувајќи дека ЕУ ја третира како трговска мерка, а не како санкција, што според него, реално и е.

Согласно правилата на ЕУ, трговските мерки се носат со квалификувано мнозинство, додека за воведување санкции е потребен консензус на сите земји членки.

„Ние не го прифаќаме ова очигледно незаконско решение спротивно на европските вредности, кое беше избрано од Брисел за да се замолчат националните влади кои не се согласуваат со него. Затоа ќе се обратиме до Европскиот суд на правдата“, изјави Орбан минатиот месец во интервју за унгарското државно радио.

Претставниците на Европскиот парламент и земјите членки на Унијата на почетокот на месецов постигнаа договор за текстот на Предлог-регулативата да забрана на увоз на руски гас и сега останува таа уште официјално да биде одобрена од европратениците и од Советот на ЕУ, по што би стапила во сила по нејзиното објавување во Службениот весник на Европската Унија.

Покренато обвинение против министерот за култура Селаковиќ поради случајот со Генералштабот

илустрација
илустрација

Обвинителството за организиран криминал поднесе обвинение против министерот за култура во Владата на Србија, Никола Селаковиќ, во врска со незаконитости при отстранувањето на статусот на културно добро од зградите на „Генералштабот“ во центарот на Белград.

На 15 декември, Обвинителството објави дека поднело обвинение против секретарката на Министерството за култура, Славица Јелача, в.д. директорката на Републичкиот завод за заштита на спомениците на културата, Горан Васиќ и в.д. директорот на Заводот за заштита на спомениците на културата на градот Белград, Александар Ивановиќ.

Сите се осомничени за кривични дела злоупотреба на службена положба и фалсификување на службени документи.

Обвинителството, исто така, изјави дека „продолжува да презема дејствија со цел да утврди дали дејствијата на некои други лица имаат карактеристики на кривично дело“.

Обвинителството за организиран криминал спроведува истрага од мај поради сомневања за фалсификување документи врз основа на кои Владата на Србија го одзеде статусот на културно добро на зградата на Генералштабот во Белград.

Директорот на Републичкиот завод за заштита на културните споменици, Горан Васиќ, според претходните обвинувања од Обвинителството, признал дека фалсификувал документи.

Врз основа на таа документација, до Министерството за култура, на чело со Никола Селаковиќ од редовите на Српската напредна партија (СНС), е поднесена иницијатива за донесување одлука за престанок на статусот на културно добро за Генералштабот.

Селаковиќ беше испрашуван на 4 декември, а по давањето на исказот, не зборуваше за самата постапка, туку упати обвинувања и навреди кон Обвинителството за организиран криминал.

Без да даде никакви докази, тој ги обвини дека работат по налог на неименувани центри на моќ, чија цел е соборување на владата во Србија и претседателот на Србија, Александар Вучиќ.

Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, на 11 декември објави дека во случај да биде поднесено обвинение во случајот со Генералштабот, ќе ги помилува сите оние кои „наводно учествувале во проневера“.

„Нема да им дадам можност да ги гонат оние кои не се виновни за ништо. Јас сум виновен. Јас сум оној кој сакаше модернизација на Србија. Јас сум оној кој сакаше да донесе голем инвеститор“, рече Вучиќ.

На местото на комплексот на Генералштабот, уништен за време на бомбардирањето на НАТО во 1999 година, се планира изградба на луксузен комплекс на инвестициската компанија „Афинити партнерс“ на Џаред Кушнер, зет на американскиот претседател Доналд Трамп.

Со посебен закон (lex specialis), усвоен од српскиот парламент на 7 ноември, со кој се одзема статусот на Генералштабот како културно богатство, владата отвори пат за изградба.

На проектот се спротивставуваат антивладините демонстранти, опозицијата и стручната јавност, која е за задржување на заштитата и реставрација на модернистичката зграда од 20 век.

Калас: Разговорите за заемот за репарации се „сè потешки“

Каја Калас
Каја Калас

Шефицата за надворешна политика на Европската Унија, Каја Калас, денеска (15 декември) изјави дека разговорите за наоѓање решение за финансиска поддршка на Украина за наредните години се покажуваат тешки.

„Најверодостојната опција е заемот за репарации и тоа е она на што работиме. Сè уште не сме таму и е сè потешко, но работиме“, рече таа, пристигнувајќи на Состанокот на министрите на ЕУ во Брисел.

Состанокот на министрите доаѓа неколку дена пред самитот на ЕУ во Брисел, каде што лидерите треба да одлучат дали се подготвени да ги стават на располагање руските државни средства замрзнати во ЕУ на Украина како заем за покривање на долгорочните финансиски потреби на земјата.

Во петокот, со големо мнозинство земјите од ЕУ се согласија да замрзнат на неодредено време околу 210 милијарди евра (246 милијарди долари) руски државни средства што се чуваат во блокот, со што се отстрани првата пречка за ставање на располагање на парите за Украина како заем за репарации.

Договарањето за други опции за финансирање, како што е преземање заеднички долг за нови грантови за Украина, се покажа невозможно во минатото, бидејќи беше потребно едногласно одобрување од сите членки на ЕУ, рече Калас.

„Заемот за репарации бара само мнозинство гласови“, истакна шефицата за надворешни работи на ЕУ.

Но, таа нагласи дека земјите од ЕУ не треба да ја надгласаат Белгија, каде што големиот дел од руските средства се чуваат во финансискиот депозитар „Еуроклеар“. Белгија досега се спротивставуваше на планот, плашејќи се дека ја изложува земјата на големи правни и финансиски ризици.

„Мислам дека е важно тие да бидат согласни што и да правиме. Согласувањето за заемот за репарации би испратило „јасен сигнал дека ако ја направите целата оваа штета на друга земја, мора да платите за репарацијата“, рече Калас.

ЕУ ќе санкционира уште 40 бродови од „сенката на флотата“

На министрите на ЕУ ќе им се придружи нивниот украински колега Андриј Сибиха преку видео врска за размена на најитните потреби на Киев и понатамошната поддршка од ЕУ за Украина. Шефовите дипломати на ЕУ се подготвени да воведат санкции за околу 40 дополнителни бродови што се користат за заобиколување на санкциите наметнати на Русија поради нејзината војна во Украина, објави Калас.

„Санкционирањето на повеќе бродови од таканаречената „сенка на флотата“ значи „лишување на Русија од средствата за финансирање на оваа војна“, рече таа.

На новосанкционираните бродови ќе им биде забрането да влегуваат во европските пристаништа и да добиваат осигурување. Санкции како што е замрзнување на средства се планирани и против оние кои ја поддржуваат работата на „флотата во сенка“.

Покрај тоа, блокот има намера да започне разговори со државите под чии знамиња се регистрирани бродовите, барајќи нивна согласност да им дозволат на поморските сили на ЕУ да ги проверуваат танкерите.

„Флотата во сенка“ е одговор на Русија на меѓународното ограничување на цената на нафтата наметнато на рускиот извоз на фосилни горива. Москва се обидува да го скрие потеклото на својата нафта користејќи различни методи како што се исклучување или манипулирање со сателитски транспондери или префрлање нафта помеѓу танкери на отворено море.

Блискиот Исток и односите со Кина се исто така на агендата на денешниот состанок на европските министри. Министрите, исто така, треба да се консултираат за ситуацијата на Блискиот Исток, како и за односот на блокот со Кина. На агендата е дискусија за ситуацијата во Газа и спроведувањето на прекинот на огнот таму, како и за ситуацијата во Сирија една година по падот на режимот на ал-Асад.

ЕУ го повикува Израел да дозволи повеќе хуманитарна помош во Појасот Газа и чека да ја прераспореди својата мисија за гранична помош за да помогне во следењето на преминот во Рафа на југот од Газа, на границата со Египет. Односите на ЕУ со Кина се исто така на агендата на министрите.

Вчитај повеќе

XS
SM
MD
LG