Под слоганот „Рацете ви се крвави“, граѓани и активисти се собраа на 8 декември пред Градското собрание на Нови Сад на уште еден протест на кој бараат одговорност за смртта на 15 лица по падот на настрешница на железничката станица во Нови Сад на 1 ноември.

Протестот започна симболично во 11:52 часот, време кога се урна настрешницата.

Насобраните го обоија влезот на Собранието со црвена боја и оставија отпечатоци од „крвави раце“, што станаа симбол на протестите со кои се бара одговорност од властите за падот на настрешницата.

Видете и ова:

Инциденти на блокадите поради несреќата во Нови Сад, повредени музичари на белградската филхармонија

Граѓани потоа развиорија црно знаме пред зградата на Градското собрание на Нови Сад.

Тие претходно рекоа дека новосадското собрание „го загубило легитимитетот со срамната расправа за разрешувањето на градоначалникот Милан Ѓуриќ“.

На 3 ноември, Градското собрание расправаше за разрешувањето на Ѓурќ. Седницата беше свикана на барање на опозицијата која го повика да преземе „морална и политичка одговорност“ за несреќата на железничката станица.

Предлогот за негова смена беше одбиен од мнозинството советници. Советниците на владејачкото мнозинство, предводено од Српската напредна партија (СНС), ги отфрлија обвинувањата за одговорност на Ѓуриќ.

Организаторите на протестот порачаа дека „наместо аргументи зошто Ѓуриќ да остане на чело на градот“, добиле „навреди кон опозицијата и активистите кои повеќе од еден месец ја бараат правдата“.

Видете и ова:

Протест во Нови Сад по повод еден месец од падот на настрешницата

По митингот кај Градското собрание, колоната се упати кон кампусот на Универзитетот во Нови Сад, со цел да им даде поддршка на студентите кои ги блокираат факултетите.

Блокирани се повеќе од дваесет факултети на четири државни универзитети - во Белград, Нови Сад, Ниш и во Крагуевац.

Несреќата во Нови Сад на 1 ноември покрена бран протести и блокади во Србија, а властите одговорија со апсење на учесниците. Инциденти имаше и во институции каде опозицијата ја презеде одговорноста за несреќата.

Властите ги отфрлија обвинувањата, а 13 лица беа уапсени под сомнение дека се одговорни за падот на покривот на зградата на Железничката станица во Нови Сад. Уапсениот министер за градежништво и транспорт, Горан Весиќ, кој по несреќата поднесе оставка но и негираше одговорност, по неколку дена беше пуштен од притвор.

Српскиот министер за земјоделство Драган Гламочиќ во средата изјави дека Кина и Србија го продлабочуваат своето стратешко партнерство преку соработка во областа на воздухопловните технологии.

„Тие станаа основа на модерната индустрија и дигиталната трансформација и отвораат простор за решенија кои имаат долгорочно социјално и економско значење“, рече Гламочиќ во Белград на првиот кинеско-српски семинар посветен на воздухопловните технологии.

Според Министерството за земјоделство, нивната примена во индустријата и земјоделството може да ја подобри безбедноста на храната, да придонесе за рационално користење на ресурсите и отпорноста на земјоделството.

Министерството соопшти дека на состанокот во Белград се одржа церемонијата на отворање на Заедничкиот иновативен центар за кинеско-српски воздухопловни технологии.

„Сателитското набљудување, прецизното земјоделство, напредните системи за предвидување на климатските ризици и дигиталните платформи за поддршка на производителите ќе го подобрат домашното земјоделско производство“, рече Гламочиќ.

Тој додаде дека Србија има висококвалитетен стручен кадар, истражувачки институции и земјоделска база, додека Кина има напредни технолошки решенија и искуство во нивната примена.

На овој состанок учествуваат експерти од Политехничкиот институт Харбин во Чонгкинг, Кина, кој се занимава со истражувања во областа на вселенските технологии.

Видете и ова:

Кинеското оружје доминира во српските набавки

Посета на кинеското Министерство за безбедност

Српското Министерство за внатрешни работи на 17 декември објави дека делегација од Медиумскиот центар на Министерството за јавна безбедност на Кина е во посета на Белград со наведена цел за размена на искуства и добри практики во односите со јавноста.

„Современите безбедносни предизвици бараат брза и ефикасна јавна комуникација“, рече министерот за внатрешни работи Ивица Дачиќ.

Додадено е дека на состанокот е оценето дека дискусиите за односи со јавноста меѓу министерствата на Србија и Кина претставуваат поттик за понатамошно зајакнување на соработката меѓу Министерството за внатрешни работи и кинеското министерство.

Србија е кандидат за членство во Европската Унија (ЕУ) од 2012 година, но во исто време, откако Српската напредна партија (СНС) и Александар Вучиќ дојдоа на власт истата година, таа има силна соработка со Кина.

Затоа, Брисел постојано ја предупредува Србија дека нејзината надворешна политика треба да биде усогласена со онаа на Европската Унија.

Србија и Кина имаат договори за стратешка соработка и слободна трговија. За време на посетата на кинескиот претседател Си Џинпинг на Белград во мај 2024 година, Белград и Пекинг потпишаа 28 билатерални договори, вклучувајќи договор за екстрадиција и зајакнување на соработката во медиумската сфера.

Кина е втор најголем инвеститор во српската економија по ЕУ, со 698 милиони евра, според податоците од Народната банка на Србија за 2024 година. Кинеските компании се сопственици на Челичарницата Смедерево и поранешниот Рударско-топилнички басен Бор во источна Србија. Надворешната трговија е исто така во пораст, достигнувајќи 5,7 милијарди евра во првите десет месеци од 2024 година. Извозот на стоки од Србија во Кина е три пати помал.

Србија, која официјално е воено неутрална, и Кина имаат широка воена соработка.

Кинеските беспилотни летала и системи за воздушна одбрана (ADF) се дел од српските вооружени сили.

Царинските податоци за 2024 година и првата половина од оваа година покажуваат дека домашната одбранбена индустрија увезла стока во вредност од околу 240 милиони евра од Кина. Србија е првата европска земја што набави кинески системи за воздушна одбрана FK-3 и HQ-17 и беспилотни летала CH-92 и CH-95.

На сослушувањето за Западен Балкан од страна на Комитетот за надворешни работи на Претставничкиот дом на Соединетите Американски Држави на 3 декември, беше оценето дека Кина придонесува за нестабилноста на земјите во регионот. Републиканецот Кит Селф рече дека Кина го користи своето влијание „со испраќање оружје во Србија“.

Српскиот претседател Александар Вучиќ бил во Пекинг неколку пати во последната деценија. Пред пет дена, тој објави дека се подготвува неговата нова посета на Кина.

„Бев таму многу пати, но тоа беа работни посети. Ова ќе биде официјална посета“, рече Вучиќ.

Претходно, на 4 септември, на покана на кинескиот претседател, Вучиќ присуствуваше на прославата на 80-годишнината од победата во Втората светска војна во Пекинг.

Државната изборна комисија (ДИК) на денешната седница го утврди редоследот на гласачкото ливче за повторените локални избори во општините Гостивар, Врапчиште, Центар Жупа и Маврово Ростуше.

На претстојните повторени локални избори кои ќе се одржат на 11 јануари, коалицијата ВРЕДИ ќе биде под реден број 1, коалицијата „Твоја Македонија“ предводена од ВМРО-ДПМНЕ под реден број 2, Националната алијанса за интеграција (НАИ) под број 3, Коалицијата предводена од СДСМ под број 4, група избирачи со подносител Зулхајрат Демири под реден број 5 и Демократска партија на Турците во Македонија под реден број 6.

Државната изборна комисија на денешната 162-ра седница ја спроведе јавната ждрепка за редоследот на гласачкото ливче за повторените избори кои ќе се одржат во овие општини. Претходно, како што наведе претседателот на ДИК, Борис Кондарко, општинските изборни комисии ги потврдиле листите за изборите.

На денешната седница беше донесена и одлука за објавување на описите на избирачките места, согласно законските обврски за повторените избори и согласно роковникот кои ќе се објават на официјалната страна за да бидат достапни за граѓаните и јавноста навреме да се информира.

„Со цел, да се информираат граѓаните, да можат да го остварат своето право на глас, за избирачките места, иако во скоро време имавме избори, ова се повторени, локациите не се променети, но законската обврска е да го направиме и објавиме заради остварување на правата на граѓаните и навремено информирање за изборите на 11 јануари“, рече Кондарко.

На денешната седница ДИК го усвои и предлог-планот за спроведување на едукација на избирачките одбори за повторените избори во овие четири општини, што исто така е законска обврска.

„Мора да ја поминат обуката од сертифицираните обучувачи, за таа цел, имаме определено седум обучувачи кои ќе ја спроведат едукацијата во четирите општини за секое избирачко мести и за секој избирачки одбор, објаснија Кондарко и членот на ДИК“, Дитмире Шеху.

Видете и ова:

Правни дилеми за владините повереници во општините пред повторените избори

На седницата беа утврдени и локациите за билборди и рекламни паноа за пакети кои ги доставиле петте компании кои се пријавиле во ДИК за рекламирање на учесниците на изборите.

На денешната седница беше донесена и одлука за исплата на надомест на лица ангажирани за толкување со знаковен јазик во ДИК за локалните избори. На денешната седница беа разгледани седум точки на дневниот ред.

„ДИК навремено ги извршува сите подготовки за организација на повторените избори во четирите општини. И наредната седница ќе биде јавна“, кажа Кондарко.

Овие избори се повторување на првиот изборен круг поради недоволна излезност на претходните избори во октомври 2025 година. Излезноста на гласачите во овие општини не достигна минималниот законски цензус од една третина од вкупниот број запишани избирачи на ниво на општина, според Изборниот законик. До изборот на нови градоначалници, владата во сите четири општини именуваше повереници.

Косовската претседателка Вјоса Османи изјави дека се надева дека казнените мерки што Европската Унија (ЕУ) ги воведе врз Косово во 2023 година наскоро ќе бидат целосно укинати.

Таа ги даде овие забелешки за време на состанокот со претседателот на Европскиот совет, Антонио Кошта, во Брисел, пред самитот ЕУ-Западен Балкан.

Еден ден претходно, косовскиот вицепремиер Бесник Бислими изјави дека бил информиран од Европската комисија дека институцијата „донела одлука за укинување на поголемиот дел од мерките против Косово“.

Според Бислими, проектите за кои станува збор се поврзани со ИПА програмите, во вредност од 34,6 милиони евра.

„Ја поздравуваме одлуката на ЕУ делумно да ги укине мерките, додека се надеваме и работиме на нивно целосно укинување што е можно поскоро. Република Косово покажа конструктивност, соработка и целосно почитување на надворешната и безбедносната политика на Европската Унија“, напиша Османи на Фејсбук.

Според претседателот на Косово, земјата ги исполнила сите услови поставени од европскиот блок и „нема причина да се одложува укинувањето на преостанатите мерки“.

ЕУ воведе казнени мерки врз Косово во летото 2023 година, како резултат на тензиите на северот од земјата, населен главно со Срби.

Европскиот блок почна постепено да ги укинува, но косовските власти инсистираат дека нивното задржување е неправедна одлука, бидејќи условите се исполнети, а Османи постојано повикува на нивно укинување.

Ситуацијата на северот се смири, присуството на полицијата во близина на општинските згради е намалено и е постигнат мирен трансфер на власта во општините со српско мнозинство.

Рикард Јозвјак, уредник за Европа во Радио Слободна Европа (РСЕ) во Прага, од свои извори дознава дека прашањето за неукинувањето на сите мерки против Косово било дискутирано во Брисел минатата недела и дека Франција и Италија се за укинување само на 50 проценти од тие мерки.

Османи е во Брисел, каде што учествува на самит меѓу лидерите на ЕУ и шест држави од Западен Балкан.

Во нацрт-декларацијата од самитот, која ја виде Радио Слободна Европа, а подоцна ќе биде усвоена од лидерите на ЕУ, се наведува дека „иднината на Западен Балкан лежи во нашиот блок. Проширувањето е реална можност што треба да се искористи“.

Видете и ова:

ЕУ е подготвена за ново проширување, но кои ќе бидат следни членки и кога?

Од земјите од Западен Балкан, Албанија и Црна Гора постигнаа најголем напредок на својот европски пат, додека Косово останува единствената земја што сè уште нема статус на кандидат.

Косово аплицираше за членство во ЕУ во декември 2022 година. Сепак, таа апликација сè уште не ја поминала првата формална фаза - разгледување од страна на Советот на ЕУ, а потоа упатување до Европската комисија за мислење.

Во нацрт-декларaцијата од самитот се споменува и дијалогот меѓу Косово и Србија.

Во документот се наведува дека „недостатокот на нормализација на односите меѓу Приштина и Белград ги држи двете земји блокирани на европскиот пат“.

„Сите договори постигнати во дијалогот предводен од ЕУ треба да се спроведат, особено Договорот за Патоказот за нормализација и неговиот анекс. Поддршката во рамките на Патоказот за Западен Балкан и Раста е условена од конструктивен ангажман на партнерите, мерлив напредок и конкретни резултати во нормализацијата на нивните односи“, се наведува во документот.

Од септември 2023 година, неколку дена пред вооружениот напад во Бањска, во Брисел не е одржана никаква рунда преговори на високо ниво. Договорот споменат во нацрт-декларацијата е постигнат во 2023 година, иако страните не го потпишале. ЕУ го смета договорот за обврзувачки за Белград и Приштина и постојано бара негово спроведување, како и спроведување на анексот.

Овој договор, кој има 11 члена, меѓу другото, предвидува одредено ниво на самоуправа за српската заедница во Косово, меѓусебно признавање на државните симболи, Србија да не го блокира членството на Косово во меѓународните организации и бара од Приштина и Белград да ги спроведат сите претходни договори постигнати за време на дијалогот.

Косово потпиша договор со американскиот производител на воена индустрија, AM General, за купување на модерни мобилни артилериски системи HUMVEE Hawkeye од 105 мм, објави денеска (17 декември)министерот за одбрана Ејуп Македончи.

Во објава на Фејсбук, Македончи нагласи дека „со оваа набавка, нашата армија влегува во нова фаза на развој - зголемување на директната огнена моќ за гаѓање на долг дострел“.

Тој верува дека договорот е важен чекор во зајакнувањето на одбранбените капацитети на Косово и изградбата на модерна, способна и интероперабилна армија, подготвена за соработка со стратешките сојузници на земјата.

Американскиот производител во соопштение на својата веб-страница изјави дека се очекува Косово да ги добие своите први системи во следните две години.

Покрај мобилниот артилериски систем HUMVEE Hawkeye, Косовските безбедносни сили ќе бидат опремени со амбулантни возила, камиони за команда и контрола, како и други помошни камиони кои овозможуваат работа на комплетна артилериска батерија и распоредување на индиректен капацитет на огнева моќ, според тригодишниот договор.

Видете и ова:

Време е за муниција? Косово влегува во играта

HUMVEE Hawkeye е опремен со таканаречената технологија Soft Recoil, што овозможува интеграција на топот од 105 мм на робусната и борбено докажана HUMVEE платформа. Ова овозможува системот да се распореди, испали и помести за помалку од 90 секунди, со што се зголемува отпорноста на контрабатериски оган во споредба со традиционалните влечени системи.

Во последните години, Косово го забрза процесот на вооружување, купувајќи оружје главно од САД, но и од Турција, вклучувајќи ракети и беспилотни летала.

Ова не е прв пат да се потпише договор со компанијата AM General, бидејќи во 2018 година, 51 американско возило од типот Humvee пристигна во Косово.

Косово е во процес на трансформација на Косовските безбедносни сили (KBS) во армија. Тој процес започна во 2018 година и се очекува да трае десет години.

Од самиот почеток, САД ја поддржаа трансформацијата на Косовските безбедносни сили во армија (КБС), но не и НАТО, кој инсистира дека КБС да остане во рамките на своите почетни задачи, како што се одговор на кризата и заштита на цивилите.

И Косово планира да спроведе заеднички купувања на американско оружје заедно со Албанија и Хрватска.

Во последните години, косовската влада го зголеми буџетот за одбранбениот сектор, а оваа година буџетот за тој сектор изнесува 207,8 милиони евра.

Шефицата на ЕУ, Урсула фон дер Лајен, изјави дека блокот мора да донесе одлука за финансирање на Украина на клучниот самит оваа недела, при што лидерите се под притисок да се согласат за план за користење на замрзнатите руски средства.

„Нема поважен чин на европска одбрана од поддршката на одбраната на Украина. Следните денови ќе бидат клучен чекор за обезбедување на ова, од нас зависи како ќе ја финансираме борбата на Украина. Ја знаеме итноста. Таа е акутна. Сите ја чувствуваме. Сите ја гледаме“, изјави фон дер Лајен пред пратениците на ЕУ.

Фон дер Лајен промовира план за користење на замрзнатите средства на руската централна банка за да му се обезбеди на Киев заем од 90 милијарди евра во текот на следните две години - но тој потег се соочува со жесток отпор од Белгија, која е домаќин на поголемиот дел од средствата.

Видете и ова:

Дали замрзнатите руски средства би можеле да бидат билет за Европа за мировните преговори за Украина?

Белгија се плаши дека планот би можел да предизвика руска одмазда и инсистира на цврсти гаранции од другите земји од ЕУ дека ќе ги споделат сите правни и финансиски обврски.

Обидите да се увери белгиската влада досега не успеаја да го прекинат ќорсокакот, поставувајќи потенцијално маратонска рунда препирки на самитот што започнува во четврток.

Видете и ова:

Калас: Разговорите за заемот за репарации се „сè потешки“

Теоретски, другите лидери на ЕУ би можеле да ја надминат Белгија и да ја протуркаат иницијативата со мнозинство гласови - но тоа би била „нуклеарна“ опција што малкумина ја сметаат за веројатна засега.

Извршниот директор на фон дер Лајен предложи и потенцијален резервен план, односно ЕУ самата да собере пари за да ѝ позајми на Украина.

Дипломатите рекоа дека шемата бара едногласно одобрување од 27-те лидери на ЕУ, а Унгарија ја отфрли.

„Ќе мора да одлучиме по кој пат сакаме да одиме, но едно е многу, многу јасно, мора да донесеме одлука да ја финансираме Украина“, порача фон дер Лајен, додавајќи:

„Ова е и за зајакнување на способноста на Украина да обезбеди вистински мир, оној што е праведен, оној што е траен и оној што ги штити Украина и Европа.“

Американскиот претседател Доналд Трамп објави дека наредува „целосна и целосна“ блокада на сите санкционирани танкери за нафта што влегуваат и излегуваат од Венецуела.

Во објава на Truth Social, тој изјави дека владата на венецуелскиот лидер Николас Мадуро е прогласена за странска терористичка организација и ја обвини за кражба на американски имот, како и за „тероризам, шверц со дрога и трговија со луѓе“.

„Затоа, денес наредувам ЦЕЛОСНА И КОМПЛЕТНА БЛОКАДА НА СИТЕ САНКЦИОНИРАНИ НАФТЕНИ ТАНКЕРИ што влегуваат и излегуваат од Венецуела“, додаде тој, според Ројтерс.

Неговата изјава дојде една недела откако САД запленија танкер за нафта крај брегот на Венецуела. Во соопштението, венецуелската влада соопшти дека ја отфрла „гротескната закана“ на Трамп.

Откако САД запленија танкер за нафта под санкционирање крај брегот на Венецуела минатата недела, беше воведено ефикасно ембарго, при што натоварени бродови што превезуваат милиони барели нафта останаа во венецуелските води за да се избегне ризик од заплена.

Трамп претходно го обвини режимот на Мадуро дека користи нафта за финансирање на „наркотероризам, трговија со луѓе, убиства и киднапирања“.

Видете и ова:

Додека САД го зголемуваат притисокот врз Венецуела, дали Москва е подготвена да му помогне на Мадуро?

Американската администрација го обвинува Мадуро за водење огромна мрежа за трговија со дрога, што тој категорично го негира и тврди дека Вашингтон сака да го собори за да воспостави контрола врз нафтата на неговата земја.

Зборувајќи на настан во вторник вечерта пред објавата на Трамп, Мадуро рече дека „империјализмот и фашистичката десница сакаат да ја колонизираат Венецуела за да го преземат нејзиното богатство од нафта, гас, злато и минерали“.

„Се заколнавме дека апсолутно ќе ја браниме нашата татковина, мирот ќе триумфира во Венецуела“, рече Мадуро во вторник.

Соединетите Држави распоредија значителна воена сила во Карибите во последните месеци и бомбардираат бродови за кои постои сомневање дека шверцуваат дрога од Венецуела.

„Венецуела е целосно опкружена со најголемата армија некогаш собрана во историјата на Јужна Америка“, рече Трамп, додавајќи дека американското распоредување „само ќе расте“, пренесува АФП.

Претседателот на Србија, Александар Вучиќ изјави дека руската страна и една голема компанија преговараат околу Нафтната индустрија на Србија (НИС), но дека официјален Белград не учествува во тие преговори.

„Мислам дека преговорите се приближуваат кон крајот меѓу руската страна и една голема компанија“, изјави Вучиќ на 16 декември, без да прецизира за која компанија станува збор.

НИС е под американски санкции поради мнозинското руско сопствеништво.

Претседателот на Србија, гостувајќи на Радио-телевизија Србија, најави трилатерални разговори околу НИС, во кои ќе учествува и Србија, „до понеделник или вторник“.

Тој нагласи дека продажбата на НИС мора да биде одобрена и од Канцеларијата за контрола на странска имотна сопственост (OFAC) при Министерството за финансии на Соединетите Американски Држави.

Видете и ова:

Вучиќ вели дека постојат три опции за НИС, го наведува 15 јануари како краен рок

Вучиќ изјави дека граѓаните на Србија не треба да се грижат ниту за нафтата ниту за гасот, бидејќи резервите се полни.

„Нашите складишта се полни и во Банатски Двор и во Унгарија. Имаме над 530 милиони кубни метри гас“, изјави тој.

Примената на американските санкции кон најголемата нафтена компанија во Србија започна на 9 октомври, по повеќемесечно одложување. САД инсистираат на излегување на руските компании од сопственоста на НИС, чиј сопственички удел во компанијата во моментов изнесува 56,2 отсто.

Целта на санкциите на САД насочени кон рускиот енергетски сектор, под кои се најде и најголемата нафтена компанија во Србија, е да ѝ се оневозможи на Русија понатамошно финансирање на инвазијата врз Украина.

Ниту американската ниту руската страна јавно не излегуваа со информации за текот на преговорите, а информациите за тоа до граѓаните стигнуваа преку српските официјални лица, најмногу од Вучиќ.

Иранската активистка за човекови права, Наргес Мохамади изјави дека била брутално претепана и уапсена од безбедносните сили во североисточниот ирански град Машхад, а подоцна обвинета за „соработка со Државата Израел“, што е нејзин прв коментар откако минатата недела беше приведена. Мохамади е добитничка на Нобеловата награда за мир.

Според извештајот што го пренесе нејзиното семејство за краткиот телефонски разговор што го остварилe по неколку дена без контакт, Мохамади во објава на социјалната мрежа со која управува нејзината фондација наведе дека претрпела тешко физичко малтретирање за време на апсењето и притворот.

Мохамади изјави дека била „нападната со силни и непрекинати удари со палка по главата и вратот, а потоа насилно уапсена“.

Истовремено, додека ја тепале, ѝ се заканувале со зборовите: „Ќе ја натераме твојата мајка да тагува по тебе“.

Видете и ова:

Уапсена иранската добитничка на Нобелова награда, Наргес Мохамади

Семејството на Мохамади соопшти дека таа не била во добра физичка состојба за време на повикот и ги повика нејзините адвокати веднаш да поднесат официјална жалба против безбедносната агенција одговорна за апсењето.

Мохамади, која има 53 години и која во 2024 година ја доби Нобеловата награда за мир за повеќе од две децении борба за правата на жените во Иран, отпатува во Машхад на 11 декември за да присуствува на комеморација по повод седмиот ден од смртта на Хосров Аликорди, адвокат и активист за човекови права, чија смрт предизвика контроверзии и обвинувања за неправилности.

Тужителот од Машхад, Хасан Хематифар, на 13 декември изјави дека 39 лица биле уапсени за време на комеморацијата и дека сите сè уште се во притвор.

Тој рече дека собирот бил „организиран и воден“ од лица поврзани со Аликорди, вклучувајќи го и неговиот брат Џавад Аликорди, кој исто така бил уапсен.

Сведоци и членови на семејствата изјавија дека безбедносните сили го прекинале настанот, што довело до судири и насилство.

Таги Рахмани, сопругот на Мохамади, изјави за Радио Фарда дека таа исто така била обвинета за „водење“ на собирот и негово претворање во антирежимски протест. Тој рече дека е загрижувачки што на властите им биле потребни неколку дена за официјално да ја обвинат, тврдејќи дека доцнењето сугерира дека „нешто планираат“.

Мохамади изјавила дека тепањата биле толку тешки што двапати била однесена на итна медицинска помош. Таа рекла дека не знае која безбедносна служба моментално ја држи.

Видете и ова:

Иран привремено ја ослободи затворената нобеловка Мохамади

Според нејзиниот исказ, за време и по апсењето била обвинета за „соработка со државата Израел“, обвинение кое иранските власти често го користат против политички активисти и дисиденти.

Семејството соопшти дека околу 15 лица учествувале во нападот врз Мохамади. Наводно, некои ѝ ја влечеле косата, додека други ја тепале со палки и пендреци. Сите наводно биле облечени во цивилна облека.

Семејството исто така соопшти дека за време на комеморацијата бил употребен солзавец.

Мохамади го помина поголемиот дел од изминатата деценија зад решетки.

Пред да биде пуштена од здравствени причини на почетокот на декември 2024 година, таа издржуваше обединета казна од 13 години и девет месеци. Во моментот на нејзиното ново апсење, наводно сè уште е на лекување поради неоткриена болест.

По пуштањето на слобода, Мохамади продолжи со својата работа на полето на човековите права, се среќаваше со граѓански активисти низ Иран и учествуваше во меѓународни дискусии, вклучително и виртуелни конференции со странска публика.

Норвешкиот Нобелов комитет го осуди „бруталното апсење“ на Мохамади и ги повика иранските власти „веднаш да разјаснат каде се наоѓа Мохамади, да ја обезбедат нејзината безбедност и интегритет и да ја ослободат без никакви услови“.

Полицијата на Тузланскиот кантон ги уапси Мирсад Бакаловиќ, поранешен директор на Домот за пензионери во Тузла, и Зинаида Разиќ Халиловиќ, раководителка на Службата за економски, финансиски, сметководствени и општи работи во Домот и членка на Управниот одбор, во рамки на истрагата за причините за пожарот од 4 ноември, во кој животот го загубија 17 лица, а повеќе од 30 беа повредени.

Кантоналното обвинителство на Тузланскиот кантон донесе наредба за спроведување истрага против нив поради сомневање дека како соучесници сториле тешки кривични дела против општата безбедност на луѓето и имотот, во врска со кривичното дело предизвикување општа опасност, додека на Бакаловиќ дополнително му се става на товар продолжено кривично дело злоупотреба на положбата или овластувањата.

Видете и ова:

Починаа уште две лица, десет дена по пожарот во Пензионерскиот дом во Тузла

Според Обвинителството, осомничените во периодот од февруари 2024 до 4 ноември 2025 година свесно пропуштиле да организираат и спроведуваат пропишани мерки за заштита од пожари и општа безбедност на корисниците, иако знаеле дека станува збор за објект со висок ризик, во кој престојуваат особено ранливи категории – 180 корисници од повозрасна животна доба, од кои 110 се тешко болни, неподвижни или лица со инвалидитет.

Според досегашните резултати од истрагата, Бакаловиќ и Разиќ-Халиловиќ не обезбедиле пропишан број медицински персонал и негуватели во ноќните смени, ниту обезбедиле соодветен систем за рана дојава и превенција од пожари, технички услови евакуација на корисниците, ниту надзор над забраната за употреба на електрични уреди.

Бакаловиќ дополнително се сомничи дека вработувал лица на работни места поврзани со заштита од пожари и ноќен рецепционер без потребната стручна оспособеност.

Во наредбата за спроведување истрага се наведува дека овие пропусти довеле до загрозување на безбедноста на поголем број луѓе, и дека пожарот што избувнал на 4 ноември во собата на еден корисник, а потоа брзо се проширил, предизвикал смрт на 17 лица кои поради здравствената состојба не можеле самостојно да се евакуираат, додека повеќе од 30 лица биле повредени.

Видете и ова:

Единаесет загинати, 30 повредени во пожар во пензионерски дом во Тузла

По криминалистичката обработка, осомничените ќе бидат предадени на Обвинителството, кое ќе одлучи за понатамошните мерки.

Досега се сослушани поголем број сведоци, прегледани се снимки од видеонадзор и доставени се наоди од вештаци за градежна и противпожарна заштита.

Обвинителството најавува продолжување на обемната истрага со цел утврдување на одговорноста и на други лица поврзани со трагедијата.

Што е досега познато за причините за пожарот?

Кантоналното обвинителство во Тузла на 14 ноември ги презентираше наодите изработени од вештаци од електрострука и противпожарна заштита, според кои пожарот настанал поради краток спој на проводниците на приклучниот кабел од радиоприемник.

Кабелот, како што се наведува, бил приклучен во штекер, деформиран и притиснат меѓу душекот, ѕидот и металниот дел од креветот.

„Основната причина е најпрво механичко, а потоа и термичко оптоварување на кабелот“, се наведува во наодот.

Вештаците за противпожарна заштита посочиле дека ќе се анализира дали мерките за заштита биле соодветни и дали последиците можеле да бидат намалени.

Обвинителството најави одземање на документација и сослушување сведоци.

Обвинителството соопшти дека истрагата се занимава со тоа кој би можел да сноси кривична одговорност за трагедијата во Домот за пензионери.

Во почетната фаза на истрагата се разгледуваат неколку најтешки квалификации од областа на загрозување на безбедноста на луѓето и имотот.

Особено се испитува дали пожарот, кој доведе до смрт на повеќе корисници, можел да се спречи и дали во работењето имало небриженост од страна на оние кои биле задолжени за функционирањето на установата.

Зградата, изградена на крајот на седумдесеттите години и првично проектирана како хотел „Б“ категорија, со години функционира како јавна установа за социјална заштита која се самофинансира.

Домот, инаку, не се финансира од јавни буџети, туку исклучиво од приходите што сами ги остварува, иако Градот Тузла е сопственик на објектот и ја именува управата.

Европската комесарка за проширување, Марта Кос во вторникот во Брисел соопшти дека Црна Гора никогаш не била поблиску до Европската унија (ЕУ).

Таа го изјави тоа откако Црна Гора, на Меѓувладината конференција со ЕУ на 16 декември во Брисел, затвори пет преговарачки поглавја во преговорите за членство во ЕУ.

Станува збор за поглавјата: 3 – Право на основање претпријатија и слобода на давање услуги, 4 – Слобода на движење на капиталот, 6 – Трговско право, 11 – Земјоделство и рурален развој и поглавје 13 – Рибарство.

Комесарката Кос повтори дека Црна Гора е предводник во процесот на интеграции и кандидат со најдобри резултати, што „денес го докажа со вкупно 12 затворени поглавја“ од вкупно 33.

„Но мора да бидеме искрени, најтешкиот дел допрва претстои, бидејќи Црна Гора соопшти дека сака да ги заврши преговорите до крајот на 2026 година, а Европската комисија ве поддржува. За да го постигнете тоа, мора да трчате брзо“, изјави Кос.

Видете и ова:

Кос од Тирана: Европа ве чека, но има уште работа што треба да се заврши

Таа нагласи дека Црна Гора сега мора да ги забрза реформите.

„Клучни ќе бидат реформите во владеењето на правото. Приоритет се именувањата, за да се обезбеди независно судство, во кое судиите ќе можат слободно и без политички притисок да носат одлуки. Тоа исто така значи продолжување на силната борба против корупцијата и организираниот криминал, така што никој нема да биде над законот“, рече Кос.

Таа повтори дека Подгорица ќе има поддршка од ЕУ „на секој чекор“.

„Следната година ќе биде одлучувачка и повеќе од кога било ѝ е потребно национално единство на Црна Гора за да стигне до целта. Следната година може да биде уште подобра“, изјави Кос.

Премиерот Милојко Спајиќ изјави дека Црна Гора затворила повеќе од една третина од поглавјата во преговорите за членство во ЕУ, што го оцени како голем успех.

Тој рече дека ЕУ во Црна Гора добива членка способна да оди рамо до рамо со одделни земји членки, иако некогаш била најсиромашната република на поранешна Југославија.

„Црна Гора нема да претставува големо даночно оптоварување за граѓаните на ЕУ.“

Тој смета дека секојдневно се покажува дека е реална цел Црна Гора да ги затвори сите поглавја до крајот на 2026 година.

„Ние создаваме услови сè да биде исполнето до крајот на наредната година“, порача Спајиќ.

Видете и ова:

Русија ја спречува Црна Гора да се приклучи на меѓународниот договор за контрола на извозот на оружје

Од Владата во изминатиот период повеќепати беше повторен планот преостанатото Поглавје 21 да се затвори во текот на 2026 година, со цел Црна Гора да биде примена во 2028 година.

Претходно од Владата беше соопштено дека се исполнети сите услови за затворање на Поглавје 31, кое се однесува на надворешната, безбедносната и одбранбената политика, но одлуката за негово затворање беше одложена на барање на Хрватска.

Хрватска го блокираше затворањето на тоа поглавје откако Собранието на Црна Гора во 2024 година усвои Резолуција за геноцидот во Јасеновац, на иницијатива на проруски и просрпски партии од владејачкото мнозинство, чиј лидер е актуелниот претседател на парламентот, Андрија Мандиќ, што официјален Загреб го оцени како провокација.

Црна Гора ги започна преговорите за членство во ЕУ во јуни 2012 година.