Десетици граѓани во Сараево излегоа на протест на 16 февруари за да изразат револт против бавниот одговор на властите на Босна и Херцеговина на долгогодишните барања за зајакнување на превенцијата и правната и институционалната заштита на жртвите на семејно насилство, во светло на зголемениот број на случаи на фемициди(убиства на жени).

Ова е трет јавен собир на граѓани по убиствата во Калесија, во североисточна Босна и Херцеговина, кога ноќта меѓу 12 и 13 февруари беа убиени 37-годишната Инела Селимовиќ и нејзиниот 13-годишен син. Полицијата се уште трага по осомниченииот татко и сопруг на убиените, Емир Селимовиќ.

Денешниот протест беше организиран од неформална група студенти под мотото „Дали ова ќе се промени?“, со идеја да се соберат што повеќе истомисленици за да се иницираат општествени промени. За време на собирот беше организирана и работилница за изработка на транспаренти.

Актерката и режисерка Хасија Бориќ им се придружи на студентите на протестот, држејќи транспарент со кој го изразува нејзиниот протест против ниските казни и неказнивоста на семејното насилство, особено фемицидот.

„Потребно е да се изречат казни од 20 или 30 години ако сакаме да го запреме ова насилство“, изјави таа.

Граѓаните изминатите денови се собраа во Калесија и Сараево за да протестираат против благата политика на казни и зголемувањето на случаите на семејно насилство и фемицид.

По убиството во Калесија, Мисијата на ОБСЕ во Босна и Херцеговина ги повика властите да преземат итни и конкретни чекори, вклучително и подобрување на законодавството, зајакнување на механизмите за заштита и превенција, „обезбедување соодветна поддршка за жртвите и елиминирање на неказнивоста за злосторствата на семејно насилство и родово базирано насилство“.

„Ова ужасно злосторство уште еднаш ја потврдува болната вистина - семејното и родовото насилство не стивнува и продолжува и покрај дадените ветувања и вложените напори“, соопшти ОБСЕ.

Косовската претседателка Вјоса Османи изјави дека се надева дека казнените мерки што Европската Унија (ЕУ) ги воведе врз Косово во 2023 година наскоро ќе бидат целосно укинати.

Таа ги даде овие забелешки за време на состанокот со претседателот на Европскиот совет, Антонио Кошта, во Брисел, пред самитот ЕУ-Западен Балкан.

Еден ден претходно, косовскиот вицепремиер Бесник Бислими изјави дека бил информиран од Европската комисија дека институцијата „донела одлука за укинување на поголемиот дел од мерките против Косово“.

Според Бислими, проектите за кои станува збор се поврзани со ИПА програмите, во вредност од 34,6 милиони евра.

„Ја поздравуваме одлуката на ЕУ делумно да ги укине мерките, додека се надеваме и работиме на нивно целосно укинување што е можно поскоро. Република Косово покажа конструктивност, соработка и целосно почитување на надворешната и безбедносната политика на Европската Унија“, напиша Османи на Фејсбук.

Според претседателот на Косово, земјата ги исполнила сите услови поставени од европскиот блок и „нема причина да се одложува укинувањето на преостанатите мерки“.

ЕУ воведе казнени мерки врз Косово во летото 2023 година, како резултат на тензиите на северот од земјата, населен главно со Срби.

Европскиот блок почна постепено да ги укинува, но косовските власти инсистираат дека нивното задржување е неправедна одлука, бидејќи условите се исполнети, а Османи постојано повикува на нивно укинување.

Ситуацијата на северот се смири, присуството на полицијата во близина на општинските згради е намалено и е постигнат мирен трансфер на власта во општините со српско мнозинство.

Рикард Јозвјак, уредник за Европа во Радио Слободна Европа (РСЕ) во Прага, од свои извори дознава дека прашањето за неукинувањето на сите мерки против Косово било дискутирано во Брисел минатата недела и дека Франција и Италија се за укинување само на 50 проценти од тие мерки.

Османи е во Брисел, каде што учествува на самит меѓу лидерите на ЕУ и шест држави од Западен Балкан.

Во нацрт-декларацијата од самитот, која ја виде Радио Слободна Европа, а подоцна ќе биде усвоена од лидерите на ЕУ, се наведува дека „иднината на Западен Балкан лежи во нашиот блок. Проширувањето е реална можност што треба да се искористи“.

Видете и ова:

ЕУ е подготвена за ново проширување, но кои ќе бидат следни членки и кога?

Од земјите од Западен Балкан, Албанија и Црна Гора постигнаа најголем напредок на својот европски пат, додека Косово останува единствената земја што сè уште нема статус на кандидат.

Косово аплицираше за членство во ЕУ во декември 2022 година. Сепак, таа апликација сè уште не ја поминала првата формална фаза - разгледување од страна на Советот на ЕУ, а потоа упатување до Европската комисија за мислење.

Во нацрт-декларaцијата од самитот се споменува и дијалогот меѓу Косово и Србија.

Во документот се наведува дека „недостатокот на нормализација на односите меѓу Приштина и Белград ги држи двете земји блокирани на европскиот пат“.

„Сите договори постигнати во дијалогот предводен од ЕУ треба да се спроведат, особено Договорот за Патоказот за нормализација и неговиот анекс. Поддршката во рамките на Патоказот за Западен Балкан и Раста е условена од конструктивен ангажман на партнерите, мерлив напредок и конкретни резултати во нормализацијата на нивните односи“, се наведува во документот.

Од септември 2023 година, неколку дена пред вооружениот напад во Бањска, во Брисел не е одржана никаква рунда преговори на високо ниво. Договорот споменат во нацрт-декларацијата е постигнат во 2023 година, иако страните не го потпишале. ЕУ го смета договорот за обврзувачки за Белград и Приштина и постојано бара негово спроведување, како и спроведување на анексот.

Овој договор, кој има 11 члена, меѓу другото, предвидува одредено ниво на самоуправа за српската заедница во Косово, меѓусебно признавање на државните симболи, Србија да не го блокира членството на Косово во меѓународните организации и бара од Приштина и Белград да ги спроведат сите претходни договори постигнати за време на дијалогот.

Косово потпиша договор со американскиот производител на воена индустрија, AM General, за купување на модерни мобилни артилериски системи HUMVEE Hawkeye од 105 мм, објави денеска (17 декември)министерот за одбрана Ејуп Македончи.

Во објава на Фејсбук, Македончи нагласи дека „со оваа набавка, нашата армија влегува во нова фаза на развој - зголемување на директната огнена моќ за гаѓање на долг дострел“.

Тој верува дека договорот е важен чекор во зајакнувањето на одбранбените капацитети на Косово и изградбата на модерна, способна и интероперабилна армија, подготвена за соработка со стратешките сојузници на земјата.

Американскиот производител во соопштение на својата веб-страница изјави дека се очекува Косово да ги добие своите први системи во следните две години.

Покрај мобилниот артилериски систем HUMVEE Hawkeye, Косовските безбедносни сили ќе бидат опремени со амбулантни возила, камиони за команда и контрола, како и други помошни камиони кои овозможуваат работа на комплетна артилериска батерија и распоредување на индиректен капацитет на огнева моќ, според тригодишниот договор.

Видете и ова:

Време е за муниција? Косово влегува во играта

HUMVEE Hawkeye е опремен со таканаречената технологија Soft Recoil, што овозможува интеграција на топот од 105 мм на робусната и борбено докажана HUMVEE платформа. Ова овозможува системот да се распореди, испали и помести за помалку од 90 секунди, со што се зголемува отпорноста на контрабатериски оган во споредба со традиционалните влечени системи.

Во последните години, Косово го забрза процесот на вооружување, купувајќи оружје главно од САД, но и од Турција, вклучувајќи ракети и беспилотни летала.

Ова не е прв пат да се потпише договор со компанијата AM General, бидејќи во 2018 година, 51 американско возило од типот Humvee пристигна во Косово.

Косово е во процес на трансформација на Косовските безбедносни сили (KBS) во армија. Тој процес започна во 2018 година и се очекува да трае десет години.

Од самиот почеток, САД ја поддржаа трансформацијата на Косовските безбедносни сили во армија (КБС), но не и НАТО, кој инсистира дека КБС да остане во рамките на своите почетни задачи, како што се одговор на кризата и заштита на цивилите.

И Косово планира да спроведе заеднички купувања на американско оружје заедно со Албанија и Хрватска.

Во последните години, косовската влада го зголеми буџетот за одбранбениот сектор, а оваа година буџетот за тој сектор изнесува 207,8 милиони евра.

Шефицата на ЕУ, Урсула фон дер Лајен, изјави дека блокот мора да донесе одлука за финансирање на Украина на клучниот самит оваа недела, при што лидерите се под притисок да се согласат за план за користење на замрзнатите руски средства.

„Нема поважен чин на европска одбрана од поддршката на одбраната на Украина. Следните денови ќе бидат клучен чекор за обезбедување на ова, од нас зависи како ќе ја финансираме борбата на Украина. Ја знаеме итноста. Таа е акутна. Сите ја чувствуваме. Сите ја гледаме“, изјави фон дер Лајен пред пратениците на ЕУ.

Фон дер Лајен промовира план за користење на замрзнатите средства на руската централна банка за да му се обезбеди на Киев заем од 90 милијарди евра во текот на следните две години - но тој потег се соочува со жесток отпор од Белгија, која е домаќин на поголемиот дел од средствата.

Видете и ова:

Дали замрзнатите руски средства би можеле да бидат билет за Европа за мировните преговори за Украина?

Белгија се плаши дека планот би можел да предизвика руска одмазда и инсистира на цврсти гаранции од другите земји од ЕУ дека ќе ги споделат сите правни и финансиски обврски.

Обидите да се увери белгиската влада досега не успеаја да го прекинат ќорсокакот, поставувајќи потенцијално маратонска рунда препирки на самитот што започнува во четврток.

Видете и ова:

Калас: Разговорите за заемот за репарации се „сè потешки“

Теоретски, другите лидери на ЕУ би можеле да ја надминат Белгија и да ја протуркаат иницијативата со мнозинство гласови - но тоа би била „нуклеарна“ опција што малкумина ја сметаат за веројатна засега.

Извршниот директор на фон дер Лајен предложи и потенцијален резервен план, односно ЕУ самата да собере пари за да ѝ позајми на Украина.

Дипломатите рекоа дека шемата бара едногласно одобрување од 27-те лидери на ЕУ, а Унгарија ја отфрли.

„Ќе мора да одлучиме по кој пат сакаме да одиме, но едно е многу, многу јасно, мора да донесеме одлука да ја финансираме Украина“, порача фон дер Лајен, додавајќи:

„Ова е и за зајакнување на способноста на Украина да обезбеди вистински мир, оној што е праведен, оној што е траен и оној што ги штити Украина и Европа.“

Американскиот претседател Доналд Трамп објави дека наредува „целосна и целосна“ блокада на сите санкционирани танкери за нафта што влегуваат и излегуваат од Венецуела.

Во објава на Truth Social, тој изјави дека владата на венецуелскиот лидер Николас Мадуро е прогласена за странска терористичка организација и ја обвини за кражба на американски имот, како и за „тероризам, шверц со дрога и трговија со луѓе“.

„Затоа, денес наредувам ЦЕЛОСНА И КОМПЛЕТНА БЛОКАДА НА СИТЕ САНКЦИОНИРАНИ НАФТЕНИ ТАНКЕРИ што влегуваат и излегуваат од Венецуела“, додаде тој, според Ројтерс.

Неговата изјава дојде една недела откако САД запленија танкер за нафта крај брегот на Венецуела. Во соопштението, венецуелската влада соопшти дека ја отфрла „гротескната закана“ на Трамп.

Откако САД запленија танкер за нафта под санкционирање крај брегот на Венецуела минатата недела, беше воведено ефикасно ембарго, при што натоварени бродови што превезуваат милиони барели нафта останаа во венецуелските води за да се избегне ризик од заплена.

Трамп претходно го обвини режимот на Мадуро дека користи нафта за финансирање на „наркотероризам, трговија со луѓе, убиства и киднапирања“.

Видете и ова:

Додека САД го зголемуваат притисокот врз Венецуела, дали Москва е подготвена да му помогне на Мадуро?

Американската администрација го обвинува Мадуро за водење огромна мрежа за трговија со дрога, што тој категорично го негира и тврди дека Вашингтон сака да го собори за да воспостави контрола врз нафтата на неговата земја.

Зборувајќи на настан во вторник вечерта пред објавата на Трамп, Мадуро рече дека „империјализмот и фашистичката десница сакаат да ја колонизираат Венецуела за да го преземат нејзиното богатство од нафта, гас, злато и минерали“.

„Се заколнавме дека апсолутно ќе ја браниме нашата татковина, мирот ќе триумфира во Венецуела“, рече Мадуро во вторник.

Соединетите Држави распоредија значителна воена сила во Карибите во последните месеци и бомбардираат бродови за кои постои сомневање дека шверцуваат дрога од Венецуела.

„Венецуела е целосно опкружена со најголемата армија некогаш собрана во историјата на Јужна Америка“, рече Трамп, додавајќи дека американското распоредување „само ќе расте“, пренесува АФП.

Претседателот на Србија, Александар Вучиќ изјави дека руската страна и една голема компанија преговараат околу Нафтната индустрија на Србија (НИС), но дека официјален Белград не учествува во тие преговори.

„Мислам дека преговорите се приближуваат кон крајот меѓу руската страна и една голема компанија“, изјави Вучиќ на 16 декември, без да прецизира за која компанија станува збор.

НИС е под американски санкции поради мнозинското руско сопствеништво.

Претседателот на Србија, гостувајќи на Радио-телевизија Србија, најави трилатерални разговори околу НИС, во кои ќе учествува и Србија, „до понеделник или вторник“.

Тој нагласи дека продажбата на НИС мора да биде одобрена и од Канцеларијата за контрола на странска имотна сопственост (OFAC) при Министерството за финансии на Соединетите Американски Држави.

Видете и ова:

Вучиќ вели дека постојат три опции за НИС, го наведува 15 јануари како краен рок

Вучиќ изјави дека граѓаните на Србија не треба да се грижат ниту за нафтата ниту за гасот, бидејќи резервите се полни.

„Нашите складишта се полни и во Банатски Двор и во Унгарија. Имаме над 530 милиони кубни метри гас“, изјави тој.

Примената на американските санкции кон најголемата нафтена компанија во Србија започна на 9 октомври, по повеќемесечно одложување. САД инсистираат на излегување на руските компании од сопственоста на НИС, чиј сопственички удел во компанијата во моментов изнесува 56,2 отсто.

Целта на санкциите на САД насочени кон рускиот енергетски сектор, под кои се најде и најголемата нафтена компанија во Србија, е да ѝ се оневозможи на Русија понатамошно финансирање на инвазијата врз Украина.

Ниту американската ниту руската страна јавно не излегуваа со информации за текот на преговорите, а информациите за тоа до граѓаните стигнуваа преку српските официјални лица, најмногу од Вучиќ.

Иранската активистка за човекови права, Наргес Мохамади изјави дека била брутално претепана и уапсена од безбедносните сили во североисточниот ирански град Машхад, а подоцна обвинета за „соработка со Државата Израел“, што е нејзин прв коментар откако минатата недела беше приведена. Мохамади е добитничка на Нобеловата награда за мир.

Според извештајот што го пренесе нејзиното семејство за краткиот телефонски разговор што го остварилe по неколку дена без контакт, Мохамади во објава на социјалната мрежа со која управува нејзината фондација наведе дека претрпела тешко физичко малтретирање за време на апсењето и притворот.

Мохамади изјави дека била „нападната со силни и непрекинати удари со палка по главата и вратот, а потоа насилно уапсена“.

Истовремено, додека ја тепале, ѝ се заканувале со зборовите: „Ќе ја натераме твојата мајка да тагува по тебе“.

Видете и ова:

Уапсена иранската добитничка на Нобелова награда, Наргес Мохамади

Семејството на Мохамади соопшти дека таа не била во добра физичка состојба за време на повикот и ги повика нејзините адвокати веднаш да поднесат официјална жалба против безбедносната агенција одговорна за апсењето.

Мохамади, која има 53 години и која во 2024 година ја доби Нобеловата награда за мир за повеќе од две децении борба за правата на жените во Иран, отпатува во Машхад на 11 декември за да присуствува на комеморација по повод седмиот ден од смртта на Хосров Аликорди, адвокат и активист за човекови права, чија смрт предизвика контроверзии и обвинувања за неправилности.

Тужителот од Машхад, Хасан Хематифар, на 13 декември изјави дека 39 лица биле уапсени за време на комеморацијата и дека сите сè уште се во притвор.

Тој рече дека собирот бил „организиран и воден“ од лица поврзани со Аликорди, вклучувајќи го и неговиот брат Џавад Аликорди, кој исто така бил уапсен.

Сведоци и членови на семејствата изјавија дека безбедносните сили го прекинале настанот, што довело до судири и насилство.

Таги Рахмани, сопругот на Мохамади, изјави за Радио Фарда дека таа исто така била обвинета за „водење“ на собирот и негово претворање во антирежимски протест. Тој рече дека е загрижувачки што на властите им биле потребни неколку дена за официјално да ја обвинат, тврдејќи дека доцнењето сугерира дека „нешто планираат“.

Мохамади изјавила дека тепањата биле толку тешки што двапати била однесена на итна медицинска помош. Таа рекла дека не знае која безбедносна служба моментално ја држи.

Видете и ова:

Иран привремено ја ослободи затворената нобеловка Мохамади

Според нејзиниот исказ, за време и по апсењето била обвинета за „соработка со државата Израел“, обвинение кое иранските власти често го користат против политички активисти и дисиденти.

Семејството соопшти дека околу 15 лица учествувале во нападот врз Мохамади. Наводно, некои ѝ ја влечеле косата, додека други ја тепале со палки и пендреци. Сите наводно биле облечени во цивилна облека.

Семејството исто така соопшти дека за време на комеморацијата бил употребен солзавец.

Мохамади го помина поголемиот дел од изминатата деценија зад решетки.

Пред да биде пуштена од здравствени причини на почетокот на декември 2024 година, таа издржуваше обединета казна од 13 години и девет месеци. Во моментот на нејзиното ново апсење, наводно сè уште е на лекување поради неоткриена болест.

По пуштањето на слобода, Мохамади продолжи со својата работа на полето на човековите права, се среќаваше со граѓански активисти низ Иран и учествуваше во меѓународни дискусии, вклучително и виртуелни конференции со странска публика.

Норвешкиот Нобелов комитет го осуди „бруталното апсење“ на Мохамади и ги повика иранските власти „веднаш да разјаснат каде се наоѓа Мохамади, да ја обезбедат нејзината безбедност и интегритет и да ја ослободат без никакви услови“.

Полицијата на Тузланскиот кантон ги уапси Мирсад Бакаловиќ, поранешен директор на Домот за пензионери во Тузла, и Зинаида Разиќ Халиловиќ, раководителка на Службата за економски, финансиски, сметководствени и општи работи во Домот и членка на Управниот одбор, во рамки на истрагата за причините за пожарот од 4 ноември, во кој животот го загубија 17 лица, а повеќе од 30 беа повредени.

Кантоналното обвинителство на Тузланскиот кантон донесе наредба за спроведување истрага против нив поради сомневање дека како соучесници сториле тешки кривични дела против општата безбедност на луѓето и имотот, во врска со кривичното дело предизвикување општа опасност, додека на Бакаловиќ дополнително му се става на товар продолжено кривично дело злоупотреба на положбата или овластувањата.

Видете и ова:

Починаа уште две лица, десет дена по пожарот во Пензионерскиот дом во Тузла

Според Обвинителството, осомничените во периодот од февруари 2024 до 4 ноември 2025 година свесно пропуштиле да организираат и спроведуваат пропишани мерки за заштита од пожари и општа безбедност на корисниците, иако знаеле дека станува збор за објект со висок ризик, во кој престојуваат особено ранливи категории – 180 корисници од повозрасна животна доба, од кои 110 се тешко болни, неподвижни или лица со инвалидитет.

Според досегашните резултати од истрагата, Бакаловиќ и Разиќ-Халиловиќ не обезбедиле пропишан број медицински персонал и негуватели во ноќните смени, ниту обезбедиле соодветен систем за рана дојава и превенција од пожари, технички услови евакуација на корисниците, ниту надзор над забраната за употреба на електрични уреди.

Бакаловиќ дополнително се сомничи дека вработувал лица на работни места поврзани со заштита од пожари и ноќен рецепционер без потребната стручна оспособеност.

Во наредбата за спроведување истрага се наведува дека овие пропусти довеле до загрозување на безбедноста на поголем број луѓе, и дека пожарот што избувнал на 4 ноември во собата на еден корисник, а потоа брзо се проширил, предизвикал смрт на 17 лица кои поради здравствената состојба не можеле самостојно да се евакуираат, додека повеќе од 30 лица биле повредени.

Видете и ова:

Единаесет загинати, 30 повредени во пожар во пензионерски дом во Тузла

По криминалистичката обработка, осомничените ќе бидат предадени на Обвинителството, кое ќе одлучи за понатамошните мерки.

Досега се сослушани поголем број сведоци, прегледани се снимки од видеонадзор и доставени се наоди од вештаци за градежна и противпожарна заштита.

Обвинителството најавува продолжување на обемната истрага со цел утврдување на одговорноста и на други лица поврзани со трагедијата.

Што е досега познато за причините за пожарот?

Кантоналното обвинителство во Тузла на 14 ноември ги презентираше наодите изработени од вештаци од електрострука и противпожарна заштита, според кои пожарот настанал поради краток спој на проводниците на приклучниот кабел од радиоприемник.

Кабелот, како што се наведува, бил приклучен во штекер, деформиран и притиснат меѓу душекот, ѕидот и металниот дел од креветот.

„Основната причина е најпрво механичко, а потоа и термичко оптоварување на кабелот“, се наведува во наодот.

Вештаците за противпожарна заштита посочиле дека ќе се анализира дали мерките за заштита биле соодветни и дали последиците можеле да бидат намалени.

Обвинителството најави одземање на документација и сослушување сведоци.

Обвинителството соопшти дека истрагата се занимава со тоа кој би можел да сноси кривична одговорност за трагедијата во Домот за пензионери.

Во почетната фаза на истрагата се разгледуваат неколку најтешки квалификации од областа на загрозување на безбедноста на луѓето и имотот.

Особено се испитува дали пожарот, кој доведе до смрт на повеќе корисници, можел да се спречи и дали во работењето имало небриженост од страна на оние кои биле задолжени за функционирањето на установата.

Зградата, изградена на крајот на седумдесеттите години и првично проектирана како хотел „Б“ категорија, со години функционира како јавна установа за социјална заштита која се самофинансира.

Домот, инаку, не се финансира од јавни буџети, туку исклучиво од приходите што сами ги остварува, иако Градот Тузла е сопственик на објектот и ја именува управата.

Европската комесарка за проширување, Марта Кос во вторникот во Брисел соопшти дека Црна Гора никогаш не била поблиску до Европската унија (ЕУ).

Таа го изјави тоа откако Црна Гора, на Меѓувладината конференција со ЕУ на 16 декември во Брисел, затвори пет преговарачки поглавја во преговорите за членство во ЕУ.

Станува збор за поглавјата: 3 – Право на основање претпријатија и слобода на давање услуги, 4 – Слобода на движење на капиталот, 6 – Трговско право, 11 – Земјоделство и рурален развој и поглавје 13 – Рибарство.

Комесарката Кос повтори дека Црна Гора е предводник во процесот на интеграции и кандидат со најдобри резултати, што „денес го докажа со вкупно 12 затворени поглавја“ од вкупно 33.

„Но мора да бидеме искрени, најтешкиот дел допрва претстои, бидејќи Црна Гора соопшти дека сака да ги заврши преговорите до крајот на 2026 година, а Европската комисија ве поддржува. За да го постигнете тоа, мора да трчате брзо“, изјави Кос.

Видете и ова:

Кос од Тирана: Европа ве чека, но има уште работа што треба да се заврши

Таа нагласи дека Црна Гора сега мора да ги забрза реформите.

„Клучни ќе бидат реформите во владеењето на правото. Приоритет се именувањата, за да се обезбеди независно судство, во кое судиите ќе можат слободно и без политички притисок да носат одлуки. Тоа исто така значи продолжување на силната борба против корупцијата и организираниот криминал, така што никој нема да биде над законот“, рече Кос.

Таа повтори дека Подгорица ќе има поддршка од ЕУ „на секој чекор“.

„Следната година ќе биде одлучувачка и повеќе од кога било ѝ е потребно национално единство на Црна Гора за да стигне до целта. Следната година може да биде уште подобра“, изјави Кос.

Премиерот Милојко Спајиќ изјави дека Црна Гора затворила повеќе од една третина од поглавјата во преговорите за членство во ЕУ, што го оцени како голем успех.

Тој рече дека ЕУ во Црна Гора добива членка способна да оди рамо до рамо со одделни земји членки, иако некогаш била најсиромашната република на поранешна Југославија.

„Црна Гора нема да претставува големо даночно оптоварување за граѓаните на ЕУ.“

Тој смета дека секојдневно се покажува дека е реална цел Црна Гора да ги затвори сите поглавја до крајот на 2026 година.

„Ние создаваме услови сè да биде исполнето до крајот на наредната година“, порача Спајиќ.

Видете и ова:

Русија ја спречува Црна Гора да се приклучи на меѓународниот договор за контрола на извозот на оружје

Од Владата во изминатиот период повеќепати беше повторен планот преостанатото Поглавје 21 да се затвори во текот на 2026 година, со цел Црна Гора да биде примена во 2028 година.

Претходно од Владата беше соопштено дека се исполнети сите услови за затворање на Поглавје 31, кое се однесува на надворешната, безбедносната и одбранбената политика, но одлуката за негово затворање беше одложена на барање на Хрватска.

Хрватска го блокираше затворањето на тоа поглавје откако Собранието на Црна Гора во 2024 година усвои Резолуција за геноцидот во Јасеновац, на иницијатива на проруски и просрпски партии од владејачкото мнозинство, чиј лидер е актуелниот претседател на парламентот, Андрија Мандиќ, што официјален Загреб го оцени како провокација.

Црна Гора ги започна преговорите за членство во ЕУ во јуни 2012 година.

Русија тврди дека „не го видела“ предлогот на европските лидери за создавање мултинационална мировна сила за гарантирање на мирот во Украина, објавен еден ден претходно.

Европските лидери предложија „мултинационална сила“ предводена од Европа со поддршка од Соединетите Држави за спроведување на потенцијален мировен договор во Украина, се наведува во заедничкото соопштение по средбата со украинскиот претседател Володимир Зеленски во Берлин.

Силата - според соопштението објавено доцна во понеделник - би била дел од „силните безбедносни гаранции“ за Украина од Соединетите Американски Држави и европските сили, со цел да се гарантира дека Русија нема да прекрши никаков договор за завршување на војната започната со рускиот напад во 2022 година.

Но, Русија во вторник одби да го коментира документот.

„Досега видовме извештаи во весниците, но нема да одговориме на нив. Сè уште не сме виделе никакви текстови“, им изјави портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков на новинарите, а пренесе АФП.

Видете и ова:

Трамп вели дека договорот за Украина е се поблиску, клучни-безбедносните гаранции

Тој рече дека Москва - која во минатото бараше од Киев да отстапи територии што Русија ги тврди како свои и исклучи какво било присуство на странски трупи во Украина - не го променила својот став за конфликтот.

„Нашиот став е добро познат, конзистентен, транспарентен и јасен за Американците. И, генерално, јасен е и за Украинците“, рече Песков.

Во интервју за ABC News објавено во понеделник, рускиот заменик-министер за надворешни работи Сергеј Рјабков рече дека Москва нема да се согласи со мировни сили на НАТО во Украина.

„Дефинитивно во ниту еден момент нема да се согласиме, ниту да бидеме задоволни со какво било присуство на трупи на НАТО на украинска територија“, рече Рјабков.

Инаку американски и украински претставници изјавија дека постигнале значителен напредок за време на дводневните разговори насочени кон ставање крај на руската инвазија, при што Вашингтон наводно му понудил на Киев безбедносни гаранции моделирани според „Член 5“ на НАТО за меѓусебна одбрана.

Иако остануваат прашањата за клучните прашања, вклучително и судбината на територијата што Киев сè уште ја држи во источниот регион Донецк, американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека договорот за ставање крај на најголемиот и најсмртоносен конфликт во Европа по Втората светска војна се чини поблиску од кога било.

Поранешнатаа специјална јавна обвинителка, Катица Јанева, од недела – 21 декември, ќе биде на слобода и последните осум месеци од затворската казна во случајот „Рекет“ наместо во затворот „Идризово“ ќе ги помине на слобода, со условен отпуст.

Откако веста дека таа излегува на слобода се прошири во јавноста, Основниот кривичен суд Скопје излезе со објаснување дека одлуката била донесена уште пред една година на барање на Јанева.

„На 12.12.2024 година Кривичниот совет на Основниот кривичен суд Скопје, по предлог на осудената К. Ј донел решение со кое се прифаќа предлогот и на осудената и се дозволува условен отпуст од издржување на затворската казна, кој започнува од 21.12.2025 година, а трае до 21.08.2026 година. Односно од седумгодишната затворска казна, дозволен е условен отпуст од осум месеци“, соопштија од судот.

Видете и ова:

Црна листа на САД - недопрени од санкциите

Во случајот „Рекет“ Јанева беше осудена за кривичните дела „примање награда за противзаконито влијание“ и „злоупотреба на службена положба и овластување“.

Со неа, во овој предмет на девет години беше осуден Бојан Јовановски – Боки 13 за делото „перење пари и други приноси од казниво дело“.

Според обвинителниот акт за „Рекет“, Јовановски влијаел врз Јанева за таа да бара поблаги мерки против бизнисменот Јордан Камчев, обвинет во предметот „Империја“, случај кој го почна поранешното СЈО.

Специјалното јавно обвинителство (СЈО) беше формирано во 2015 година по објавувањето на аферата со нелегалното прислушување во Северна Македонија кое, директно и индиректно, пофати 20.000 граѓани. Целта беше СЈО да ги гони кривичните дела кои беа поврзани и кои произлегуваа од содржината на незаконското следење на комуникациите.

По случајот „Рекет“ и апсењето на Јанева, во 2020 година ова обвинителство згасна, а предметите преминаа во надлежност на редовните обвинителства.

Додека ја отслужуваше казната за „Рекет“, Јанева во 2024 година беше ставена на „црната листа“ на САД при што американските власти наведоа дека во својство на поранешна специјална обвинителка била „вмешана во коруптивни дејствија, вклучително и користење на нејзиното политичко влијание и службена моќ за лична корист“.

Под санкции од САД од 2023 е и бизнисменот Орце Камчев, кого Јанева во гонеше во случајот „Империја“. Покрај Камчев, на црната листа се и членови неговото семејство.

Ставајќи го на „црната листа“ американските власти посочија дека тој „ја злоупотребил својата позиција, ангажирајќи се во коруптивни активности и спроведувајќи самопослужувачка агенда на сметка на демократските институции и граѓаните на Северна Македонија“.